Ali Uyandıran, Türk televizyonunun en renkli karakterlerinden biri olan “Dummkopf Halis” ile milyonların kalbine dokundu. 90’lı yıllarda Bizimkiler dizisinin Şale Apartmanı’nda yankılanan “yumuşak yumuşak” repliği, onun adını bir neslin hafızasına kazıdı. Ama o, sadece Halis değildi; tiyatro sahnelerinde ter döken, sinemada iz bırakan ve sanatına tutkuyla bağlı bir adamdı. 20 Kasım 1946’da Bursa’da başlayan bu hikaye, hala sahnelerde ve ekranlarda yaşayan bir miras.
Hukuk Okuyordu ama Kalbi Sahnedeydi
Ali Uyandıran, 1946’da gözlerini dünyaya açtı. Hukuk Fakültesi’nde okurken, kalbinin tiyatroya attığını fark etti. LCC Tiyatro kurslarında aldığı eğitim, onun sahneyle tanışmasını sağladı. 1970’te, Bakırköy Halkevi’nde Hamlet 70 oyunuyla profesyonel oldu. Dostlar Tiyatrosu gibi önemli topluluklarda çalıştı, sahnede her rolüyle bir adım daha büyüdü. Hukuk kitapları bir yana, onun içinde bir tiyatro sahnesi vardı. Ali Uyandıran’ın sinema yolculuğu, 1972’de Sahtekar filmiyle başladı. Ama asıl çıkış, 1987’de Selamsız Bandosu’ndaki bando şefi rolüyle geldi. Bu rolde çizdiği neşeli ama disiplinli karakter, izleyicinin gönlünü fethetti. Tiyatroda ise Karmakarışık, Buluşma, El Kapısı gibi oyunlarla ustalığını konuşturdu. Ezginin Günlüğü’nün Ebruli klibinde bile göründü; onun enerjisi, her yerde hissediliyordu. Ama asıl efsane, Bizimkiler’le doğacaktı.
Dummkopf Halis Yumuşak Yumuşak
Şale Apartmanı’nın Renkli Yüzü1989’da başlayan Bizimkiler, Türk televizyonunun mihenk taşlarından biri oldu. Ali Uyandıran, burada Davut Usta’nın (Selçuk Uluergüven) oğlu Halis Karapınar’ı, ya da nam-ı diğer “Dummkopf Halis”i canlandırdı. Halis, zihinsel gelişim sorunları olan, dürtüsel ama zeki bir karakterdi. Babasının “Holt dummkopf!” diye azarladığı, “yumuşak yumuşak” diyerek apartmanda koşturan bu genç adam, hem komik hem de hüzünlüydü. Kadınlara karşı aşırı yakınlık göstermesi, özellikle Ayla’ya (Meral Çetinkaya) sarılma çabaları, izleyiciyi kahkahaya boğarken, Halis’in iç dünyası da merak uyandırıyordu.
Halis’in en yakın dostu kuzeni Galip’ti, Sabri Bey’den org dersleri alırken bile kendi dünyasında kaybolurdu. Ali Uyandıran, bu role öyle bir ruh kattı ki, Halis hem apartmanın “sapık” lakaplı neşeli çocuğu, hem de naif bir yürek olarak kaldı. İlginç bir detay, Halis’i oynarken Uyandıran’ın 50’li yaşlarında olması ve babası Davut’u oynayan Selçuk Uluergüven’den sadece 5 yaş küçük olmasıydı. Ama bu, onun genç Halis’i inandırıcı kılmasına engel olmadı. Sanki Halis, onun bir parçasıydı.
Bizimkilerdeki Halis Rolü Peşini Bırakmadı
Halis karakteri, Ali Uyandıran’ın kariyerinde bir dönüm noktasıydı, ama aynı zamanda bir yük oldu. 2016’da Hürriyet’e verdiği bir röportajda, “Bir oyuncu 10 yıl aynı karakteri oynayınca, rol üstüne yapışıyor,” demişti. Yapımcılar, ondan hep Halis benzeri roller bekledi. Oysa o, tiyatro kökenli bir oyuncu olarak yeni karakterler yaratmak, kendini zorlamak istiyordu. Selamsız Bandosu’ndaki ciddi bando şefinden, Bizimkiler’deki saf Halis’e, her rolü ustalıkla oynadı. Ama Halis’in gölgesi, onu hep takip etti. Yine de, “Oyuncu, verilen karaktere girer ve konu kapanır,” diyerek işine olan saygısını gösterdi.
Bizimkilerden Sonra
Ali Uyandıran durmadı. Muhteşem Yüzyıl’da Hasancan, Keloğlan’da Padişah Desturşah, Rus Gelin ve Cennet Mahallesi gibi yapımlarda rol aldı. 2021’de Aykut Enişte 2 ve Kuklalı Köşk 2 gibi filmlerde oynadı, 77 yaşında bile enerjisinden ödün vermedi. Tiyatroda Hitler Rejiminin Korku ve Sefaleti gibi derinlikli oyunlarda sahne aldı. Onun için sahne, bir nefes, bir yaşam biçimiydi. 2023’te, Bizimkiler’in Dilek’i Binnur Şerbetçioğlu ile bir araya geldiğinde, “Başlama yine ‘öpeceğim’ diye!” notuyla paylaştıkları fotoğraf, hayranlarını nostaljiyle gülümsetti. Sağlıklı Ömürler diliyoruz.
